این مقاله از سیم و کابل کسری می تواند به عنوان یک مرجع کامل برای انتخاب و خرید سیم و کابل برای مصارف مختلف، از جمله سیم کشی ساختمان، تاسیسات صنعتی، و پروژه های مخابراتی عمل کند. کابل‌ها انواع مختلفی دارند و پارامترهای مختلفی در انتخاب سیم و کابل مناسب، تاثیرگذار است. نوع و ضخامت هادی و جنس و مقاومت عایق در سیم‌های برق، متفاوت است و بر حسب کاربرد و نیاز، بایستی از سیم و کابل مناسب بهره برد.
انواع سیم و کابل و کاربردهای آنها
در راهنمای جامع انتخاب و خرید سیم و کابل، شناخت انواع مختلف سیم و کابل، ضروری است. سیم و کابل‌های برق بر اساس نوع هادی، عایق و روکش، در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
انواع سیم و کابل بر اساس جنس هادی
هادی سیم‌های برق از جنس مس یا آلومینیوم ساخته‌می‌شود. مس با توجه به خاصیت رسانندگی بیشتر و همچنین شکل پذیری بهتر، رسانای ایده‌آل‌تری برای انتقال جریان برق محسوب می‌شود؛ اما آلومینیوم نیز با توجه به قیمت مناسب‌تر و وزن سبک‌تر، انتخاب ارزان‌تری به خصوص برای مسیرهای طولانی به حساب می‌آید.
انواع سیم و کابل بر اساس نوع هادی
سیم‌های برق در دو نوع کلی افشان و مفتولی تولید می‌شوند. سیم‌های مفتولی از یک یا چند هادی ضخیم ساخته‌می‌شوند که انعطاف پذیری کمی دارند. این سیم‌ها برای مسیرهای طولانی و سیم‌کشی‌هایی که نیاز به تغییر مسیر کمتری دارند، مناسب هستند. سیم‌های افشان از چندین رشته نازک شکیل می‌شوند که قیمت بیشتری در مقایسه با سیم‌های مفتولی داشته و برای سیم‌کشی‌های داخلی، کاربرد دارند. البته نوع دیگری از سیم‌ها با عنوان سیم‌های نیمه افشان نیز تولید می‌شوند که رشته‌های هادی آنها قطورتر است و انعطاف کمتری در مقایسه با سیم‌های افشان دارد.
انواع سیم و کابل بر اساس روکش
سیم و کابل‌ها عمدتاً از جنس روکش پلاستیکی (pvc)، پلی اتیلن (pe) و پلی پروپیلن (pp) ساخته‌می‌شوند. روکش‌های پلی اتیلن و پلی پروپیلن نسبت به روکش‌های پی‌وی‌سی مقاومت بیشتری در برابر حرارت و رطوبت دارند. البته برای کاربردهای خاص، سیم‌هایی با روکش سیلیکونی و یا فایبرگلاس نیز تولید می‌شوند که مقاومت قابل توجهی در برابر حرارت دارند.
انواع سیم و کابل بر اساس کاربرد
از سیم‌های برق برای انتقال جریان الکتریکی، کابل مخابراتی و سیگنال‌های رادیویی و تلویزیونی استفاده می‌شود. برای این منظور سیم‌ها در انواع مختلف سیم و کابل مناسب برای سیم‌کشی‌های خانگی، کاربردهای صنعتی و خطوط انتقال جریان، کابل شبکه، کابل‌های مخابراتی و کابل کواکسیال تولید می‌شوند.
انواع کابل بر اساس سطح ولتاژ
کابل‌ها بر اساس سطح ولتاژ به سه دسته‌ی کلی کابل فشار ضعیف، فشار متوسط و فشار قوی تقسیم بندی می‌شوند. کابل‌های فشار ضعیف دارای سطوح ولتاژ صد تا هزار ولت و کابل‌های فشار متوسط نیز دارای ولتاژ کاری 1 تا 100 کیلو ولت هستند.
اهمیت انتخاب سیم و کابل مناسب
نکات متعددی وجود دارند که در هنگام انتخاب و خرید سیم و کابل باید به آنها توجه شود. عدم انتخاب سیم و کابل مناسب می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را در پی داشته‌باشد. عدم انتقال صحیح جریان الکتریکی، آسیب به تجهیزات الکتریکی و سوختگی و احتمال آتش سوزی، از جمله مهمترین آسیب‌های به‌کارگیری از سیم و کابل نامناسب، به شمار می‌روند. با توجه به راهنمای جامع انتخاب و خرید سیم و کابل، بایستی نوع هادی، عایق، روکش، سطح مقطع کابل و برند سیم و کابل مناسبی را گزینش کنید. حتماً به این نکته توجه داشته‌باشید که علاوه بر انتخاب صحیح مشخصات سیم و کابل، اعتبار برند سازنده‌ی سیم و کابل را مد نظر قرار دهید. برندهای معتبری مثل سیم و کابل ایکوتک می‌توانند خیالتان را راحت کنند.
معیارهای مهم در انتخاب سیم و کابل
در هنگام خرید سیم و کابل، بایستی معیارهای مختلفی را مدنظر قرار داد؛ با توجه به این المان‌ها می‌توان انتخاب مناسبی داشت که علاوه بر انتقال صحیح جریان و حفظ ایمنی، گاهی دقت در خرید سیم و کابل، سبب صرفه جویی در هزینه‌ها نیز خواهد شد. از جمله مهمترین پارامترها در انتخاب سیم و کابل مناسب، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سطح مقطع کابل
میزان مقاومت و شدت جریان عبوری سیم با توجه به سطح مقطع آن تعیین می‌گردد؛ هر چقدر سطح مقطع یک سیم بیشتر باشد، با توجه به کاهش مقاومت الکتریکی، قابلیت انتقال جریان‌های بیشتری را خواهد داشت.
ولتاژ و جریان مجاز سیم و کابل
حداکثر میزان جریان قابل انتقال و ولتاژ قابل تحمل یک سیم یا کابل، مشخص است و در هنگام خرید سیم و کابل بایستی دقت کنید که جریان و ولتاژ مجاز کابل از آمپر و ولتاژ مورد نیاز شما بیشتر باشد.
جنس و نوع هادی
جنس هادی و نوع آن نیز بایستی متناسب با مورد نیاز شما انتخاب شود. مسی یا آلومینیومی بودن هادی و رشته‌ای یا مفتول بودن از دیدگاه ویژگی‌های فیزیکی و انتقال جریان حائز اهمیت خواهد بود.
نوع روکش
همانطور که اشاره کردیم سیم‌ها و کابل‌ها با روکش‌های متفاوتی تولید می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. جنس و کیفیت روکش تاثیر بسیاری در جلوگیری از خطر برق گرفتگی، عدم وارد شدن آسیب‌های فیزیکی و دوام سیم و کابل خواهد داشت.
نوع کاربرد
کابل‌ها در انواع مختلف کابل زمینی، هوایی، فشار ضعیف، فشار متوسط، فشار قوی، مخابراتی و کواکسیال، تولید می‌شوند که بر حسب نیاز بایستی سیم و کابل مناسب را خریداری کنید.
طول مسیر سیم کشی
انتقال جریان در مسیرهای طولانی، با توجه به مقاومت سیم‌ها، با افت جریان همراه خواهد بود و به همین برای سیم کشی مسیرهای طولانی، انتخاب کابل مناسب بایستی با توجه به جدول جریان مجاز سیم و کابل، صورت پذیرد. به عنوان مثال کابلی که برای انتقال جریان ۱۰ آمپر در یک مسیر 300 متری احتیاج دارید، بایستی سطح مقطع قطورتری در مقایسه با کابل مورد نیاز در مسیرهای کوتاه‌تر داشته‌باشد.
شرایط محیطی
شرایط محیطی نیز در انتخاب سیم و کابل مناسب تاثیرگذار است؛ به عنوان مثال برای محیط‌های مرطوب، بایستی از سیم‌هایی که دارای روکش مقاوم در برابر رطوبت هستند، بهره برد.
مشخصات فنی سیم و کابل
مشخصات فنی سیم و کابل که بر روی بدنه سیم و کابل‌های استاندارد نظیر سیم و کابل کسری درج می‌شود، اطلاعات مفیدی را در اختیار ما قرار می‌دهند. توجه به این مشخصات می‌تواند یک راهنمای جامع انتخاب و خرید سیم و کابل باشد. جنس هادی، سطح مقطع کابل، تعداد رشته‌های کابل، جنس روکش، ولتاژ و جریان نامی و دمای کارکرد کابل، از جمله اطلاعات هستند که بر روی کابل درج می‌شوند.
برندهای معتبر سیم و کابل در ایران
یک موضوع مهم در راهنمای جامع انتخاب و خرید سیم و کابل، توجه به برند تولید کننده اعتبار آن است. برند سیم کابل نشان دهنده اعتبار و سابقه آن تولید کننده است. برندهای با سابقه نظیر سیم و کابل البرز الکتریک نور، ضمن ارائه کیفیت مناسب، گارانتی و خدمات پس از فروشی را نیز به خریداران ارائه. برای انتقال صحیح جریان و حفظ ایمنی، برندهای معتبر مثل سیم و کابل مغان زرتاب را مد نظر قرار دهید.
نکات مهم در نصب و نگهداری سیم و کابل
پیش از نصب سیم و کابل‌ها باید ضمن انتخاب صحیح مدل مناسب سیم و کابل، با بررسی سیم‌ها، از نبود آسیب‌های فیزیکی روی روکش آن مطمئن شوید. به منظور نگهداری هرچه بهتر سیم و کابل، بایستی از پیچ خوردن وارد شدن فشار زیاد به سیم‌ها جلوگیری کنید. همچنین دمای نگهداری سیم و کابل نیز نباید خیلی گرم یا خیلی سرد باشد؛ دمای کمتر از صفر درجه یا بیشتر از ۵۰ درجه سانتیگراد می‌تواند باعث آسیب به سیم‌ها شود.
